A Lưới: Dệt Zèng giúp phụ nữ Tà Ôi thoát nghèo

Thứ Bảy 25-03-2023 download

Nghề dệt Zèng truyền thống của dân tộc Tà Ôi (huyện A Lưới) không chỉ giúp nhiều người dân thoát nghèo mà còn làm sống lại một nét văn hóa rất riêng của vùng núi Thừa Thiên Huế.

Thoát nghèo sau 3 năm dệt Zèng

Nghề dệt Zèng là nghề truyền thống có từ lâu đời của người dân tộc Tà Ôi (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế). Trải qua hàng trăm năm, nghề dệt Zèng được người dân địa phương gìn giữ và lưu truyền, họ tự tìm kiếm nguyên liệu và thiết kế mới để dệt nên những tấm Zèng đa màu sắc với hoa văn họa tiết độc đáo, đường nét tinh xảo.

Nghệ nhân Mai Thị Hợp, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm xanh Azakooh (thị trấn A Lưới, huyện A Lưới) cho biết, để làm ra loại Zèng bền đẹp, có họa tiết, hoa văn tinh tế những thợ dệt phải trải qua nhiều công đoạn công phu, cầu kỳ. Khung dệt của người Tà Ôi được làm bằng khung tre hoặc gỗ, đơn giản và gọn nhẹ. Nhờ vậy phụ nữ Tà Ôi có thể mang bộ khung dệt tới bất cứ đâu và dệt bất cứ khi nào thấy thuận tiện.

Nghệ nhân Mai Thị Hợp hướng dẫn thành viên dệt Zèng

Nét độc đáo của Zèng là kỹ thuật dệt đan cài các hạt cườm vào sợi để tạo hoa văn trên vải, khác với hoa văn được tạo bằng chỉ màu. Đây là kỹ thuật dệt truyền thống độc đáo và duy nhất trong hệ thống nghề dệt thổ cẩm tại Việt Nam. Từ tấm Zèng có thể sáng tạo ra các sản phẩm áo dài truyền thống, cách tân, túi xách, khăn quàng cổ, cà vạt và rất nhiều các sản phẩm làm quà lưu niệm.

Các sản phẩm của HTX Thổ cẩm xanh AzaKooh ngày càng phong phú, màu sắc, không chỉ mang nét hoa văn truyền thống mà tạo ra nét hoa văn hiện đại phù hợp với sự sáng tạo của các nghệ nhân và thị hiếu của khách hàng. 

HTX Thổ cẩm xanh Azakooh được thành lập từ năm 2015, với chỉ 15 thành viên. Trải qua 8 năm hoạt động, đến nay HTX đã có gần 100 thành viên, chủ yếu là người đồng bào Tà Ôi. Thành viên trẻ tuổi nhất năm nay mới 17 tuổi, còn người cao tuổi nhất 78 tuổi.

HTX Thổ cẩm xanh Azakooh đã giúp nhiều phụ nữ có thêm thu nhập, thoát nghèo

"Thu nhập tùy vào sản phẩm của mỗi nghệ nhân làm ra. Người nào làm liên tục thì cũng có mức thu nhập tốt, còn người nào làm tranh thì chỉ được khoảng 2 – 3 triệu đồng/tháng. Đa số ở đây mọi người chỉ làm tranh thủ vì họ còn phải làm nương, chỉ khi nào rảnh rỗi mới ngồi dệt", bà Hợp cho hay.

Những người mới đi học dệt Zèng thường bắt đầu bằng việc cuốn len

Chị Ra Pát Thị Lăm (42 tuổi, thị trấn A Lưới) cho biết, gia đình chị từng có quãng thời gian 10 năm là hộ nghèo. 2 vợ chồng quanh năm chỉ đi làm nông. Năm 2017, chị bắt đầu bén duyên với nghề dệt Zèng và chỉ 3 năm sau, gia đình chị đã không còn là hộ nghèo nữa vì đã có thu nhập ổn định.

"Hồi mới đi làm, chỉ được vài trăm nghìn tiền công mỗi tháng. Nhưng từ tháng thứ 3 trở đi, tôi bắt đầu quen việc, làm thành thạo các công đoạn kỹ thuật cao. Từ đó mà công cũng cao hơn những người mới tập làm. Hiện tại mỗi tháng tôi thu nhập khoảng 5,5 triệu đồng từ dệt Zèng", chị Lăm chia sẻ.